4 (78) – 2018 РБНСГ-ВЕСТИ

 

4 (78) – 2018

РБНСГ-ВЕСТИ

Издание Республиканской библиотеки для незрячих и слабовидящих граждан

Обязателен выпуск рельефно-точечным шрифтом

Издается с 2005 года

Нөмірде:

«Всемирный конгресс по библиотеке и информации ИФЛА «Трансформация библиотек, преобразование обществ»

Тифлопедагог кеңесі: Көру қабілеті зақымдалған балалардың танымдық қабілеттері.

Қазақша — орысша — ағылшынша сөздік.

 

Всемирный конгресс по библиотеке и информации ИФЛА «Трансформация библиотек, преобразование обществ»

24–30 августа 2018 года в столице Малайзии – городе Куала-Лумпур, прошел 84-й Всемирный конгрессе по библиотеке и информации Международной федерации библиотечных ассоциаций и учреждений (ИФЛА).  ИФЛА является ведущей международной организацией, представляющей интересы библиотечных и информационных служб и их пользователей.

Этот  конгресс стал  международным профессиональным   мероприятием для сектора библиотек и информационных услуг,  который  открывает  новые возможности для профессионального развития  всех участников. Тема текущего конгресса «Трансформация библиотек, преобразование обществ», с дополнительным лозунгом: «Достижение труднодоступности» была выбрана в знак признания критической роли библиотек в развитии нации, особенно в их способности преобразовывать общества.         Конгресс был организован в девяти сессиях: пять самых популярных сессий ИФЛА и четыре очень важные сессии Профессиональных подразделений.

В этом году на конгресс прибыло 3115 делегатов из 112 стран. 25 августа состоялась  торжественная церемония  открытия  Международного конгресса. Открыл церемонию мэр города  Куала–Лумпур  Амин Нордин Абдул Азиз. Далее выступили Президент ИФЛА Глория Перес-Сальмерон, Генеральный секретарь ИФЛА Джеральд Лейтнер,  министр туризма, искусства и культуры Малайзии. По видео свое приветствие делегатами конгресса зачитал Премьер–министр Малайзии Махатхир Мохамад.

От Республиканской библиотеки для незрячих и слабовидящих граждан РК в конгрессе принял участие директор —  Байузаков Асхат Кусаинович. Также на конгресс прибыла  делегация Национальной библиотеки Республики Казахстан, во главе с заместителем директора по науке Юсуповой А.Х.

27 августа 2018 года в Секции 138 прошло заседание на тему: «Действующий Марракешский договор – роль библиотек».  Заседание проводила Секция библиотек, обслуживающих лиц с ограниченными возможностями. На заседании выступили представители библиотечного сообщества Австралии, Индии, Канады, стран Латинской Америки и Японии.

С интересным докладом «Воздействие Марракешского договора ВОИС по международному сотрудничеству в области библиотечного обслуживания лиц с ограниченными возможностями» выступил Хироши Кавамура (Япония), вице-президент Консорциума DAISY. О состоянии дел по реализации Марракешского договора в Индии выступил Дипандра Маноча, представитель Консорциума DAISY.

29 Августа  2018 года были проведены заключительное заседание Генеральной ассамблеи общего собрания членов ИФЛА и церемония закрытия  84–го Всемирного конгресса.

На закрытии  выступила президент ИФЛА Глория Перес-Сальмерон, в своей речи она рассказала о поездках за прошедший год (17 стран!), а также о серьезном прогрессе и успехах, достигнутых совместными усилиями всех членов ИФЛА, и развитии единого глобального библиотечного пространства.

Затем последовала церемония вручения высших почетных званий, и наград  и после церемонии вручения наград наступил один из самых долгожданных моментов Всемирного библиотечного и информационного конгресса (WLIC): официальное объявление о месте проведения WLIC в 2020 году!

Далее делегатам показали мультимедийный обзор насыщенной недели в Куала-Лумпуре, любезно подготовленный Национальным комитетом, а также приглашение присоединиться к Конгрессу  2019, который состоится в следующем году в Афинах, Греция.

 

КҰТТЫҚТАЙМЫЗ – ПОЗДРАВЛЯЕМ!

6 июля – День рождения столицы Казахстана АСТАНЫ (1998 г.)

30 августа – День Конституции Республики Казахстан

 

ЖАҢАЛЫҚТАР – НОВОСТИ

Ұлттық домбыра күні

Ұлттық домбыра күніне орай кітапханада әдеби-сазды шара өтті. Елбасының Жарлығымен бекітілген жаңа мейрам – Ұлттық домбыра күні жыл сайын шілде айының алғашқы жексенбісінде аталып өтілетін болды. Көрермендер назарына Президенттің Елорда тұрғындарымен қонақтары алдында барша қазақстандықтарды Ұлттық домбыра күнімен құттықтап, бұл музыкалық аспап қазақ халқының мәдениеті мен тарихында айрықша орын алатыны жайында сөйлеген бейнеролигі ұсынылды. «Қазақтың домбырасы, жалпы ұлттық өнері болған, қазір де бар және болашақта да өз қасиетін жоғалтпай қала береді»!!!

Книга Назарбаева Нурсултана Абишевича «В сердце Евразии»

Книга состоит из трех глав – «Философия столицы», «Хроника города» и «Эстетика Астаны». Нурсултан Абишевич самым подробным образом восстанавливает хронику зарождения, становления и развития Астаны, ставшей для миллионов казахстанцев настоящим сердцем нашей Родины.

Сложные решения, помощь соратников, архитектурные поиски, мысли о будущем города, легенды и топонимика края, детали быта, исторические аналогии, ландшафт и эстетика Астаны, одним словом, мысли и дела Президента, посвященные новой столице, все это вы найдете в этой книге.

Книгу «В сердце Евразии» можно расценить как предварительный итог судьбоносного решения по переносу столицы и как вклад в отечественную социально-политическую мысль в целом.

Эту  книгу должен прочитать каждый казахстанец, который любит свою Родину, и хочет быть сопричастным к великим событиям своей страны.

Поэтому Общественный благотворительный фонд инвалидов по зрению «Көмектес» при поддержке  РГУ «Республиканская библиотека для  незрячих и  слабовидящих граждан» выпустил озвученную книгу  Елбасы Нурсултана Абишевича Назарбаева «В сердце Евразии». Книга была записана в студии звукозаписи библиотеки.

Книга озвучена на казахском и русском языках и выпущена на CD дисках, которые нашли свое место в фондах библиотек для  незрячих и  слабовидящих граждан РК.

125-летию со дня рождения    М. Жумабаева

24 августа в Республиканской библиотеке для незрячих и слабовидящих граждан  прошёл отборочн6ый тур на Республиканский конкурс любителей художественного слова, посвящённого 20-летию города Астаны и 125-летию со дня рождения  казахского поэта  Магжана Жумабаева в рамках программы « Рухани жанғыру — болашаққа бағдар».  Подготовка и проведение конкурса было возложено на ОО «КОС». Перед  организаторами  мероприятия  ставились следующие задачи: приобщение инвалидов по зрению к мировым и национальным культурным ценностям, развитие духа патриотизма. Конкурс проводился в двух номинациях на казахском и        русском языках. Уровень исполнения поэтического произведения оценивался по 5-ти бальной шкале по следующим критериям: знание текста, дикция, выразительность, эмоциональность.

По первой номинации места были распределены следующим образом:

1 место                            Зарина Абдрахманова

2 место                            Капиза Айшуакова

3 место                            Сауле Смагулова

По второй номинации:

1 место                            Галина Хмырова

2 место                            Лидия Попова

3 место                            Геннадий Дёмин

 

Отдел  индивидуального  обслуживания

 

Интернет — радио

10 июля в Алматы состоялась презентация первого социального интернет-радио «Сектор Х» для людей с ограниченными возможностями и НПО.

Инициатуву ОФ «Rеliance» по созданию интерактивной информационной площадки для инвалидов поддержал Фонд Первого Президента – Елбасы на ежегодной ярмарке идей и социальных проектов.

Социальное радио «Сектор Х» направлено на организацию досуга, общения, вовлечения в активную общественную  жизнь людей с ограниченными возможностями и формирование толерантного отношения общества к ним.

В ближайшее время  радио «Сектор Х» начнет свою работу. Ведущими передач станут незрячие и слабовидящие журналисты. Передачи будут идти на казахском и русском языках.

Кітапхана қызметі

Қітап қорын сақтау және абонемент бөлімі аптаның әр сәрсенбі күні үйдегі зағип оқырмандарға қызмет көрсетеді.

Отдел книгохранения и абонемента, каждую среду, обслуживает незрячих читателей надомного абонемента.

1. Кудлович Евгения Тимофеевна
2. Полибин Николай Борисович
3. Хохолов Олег Витальевич
4. Саметов Зинур Задаевич
5. Бейсембаева Алма Уразовна
6. Костина Анна Романовна
7. Паршина Зинаида Семеновна
8. Поволоцкий Герман Юрьевич
9. Преснякова Ираида Михайловна
10. Сайлыбаева Бахыт Уакасовна
11. Кузнецов Дмитрий Николаевич
12. Сотниченко Вера Георгиевна

Қітап қорын сақтау және абонемент бөлімі

 

Интернет-шопинг, полезные советы

Kaspi Кошелек – это возможность просто и безопасно делать коммунальные платежи, пополнять мобильный, покупать косметику и многое другое. Одним очень приятным сюрпризом при использовании Kaspi Кошелька для меня стала накопительная система получения бонусов до 5% от суммы платежа.

Для того, что-бы зарегистрировать Kaspi Кошелек и начать оплачивать счета без комиссии не обязательно быть клиентом Kaspi Banka. Для регистрации нужно зайти сайт KASPI.KZ и нажать ссылку для входа/регистрации:

001-  Нажмите кнопку «Зарегистрироваться» чтобы получить логин и пароль Каспи Кошелька.

002- Далее нужно ввести реальный номер мобильного телефона. К этому номеру и будет привязан Каспи Кошелек.

003-1- После вам будет выслано СМС с кодом для подтверждения регистрации. Введите код присланный вам в соответствующее поле.

004- На следующем этапе необходимо указать ваше имя и дату рождения. Эта информация нужна для восстановления или изменения пароля в будущем.

005- И наконец остался завершающий этап нашей регистрации — введение пароля для вашего Kaspi Кошелька. Паролю следует уделить особое внимание: он должен быть не менее чем из семи символов. Я рекомендую использовать в пароле заглавные и строчные буквы  латинского алфавита и цифры. Никому не сообщайте свой пароль.

006- Поздравляю! На этом процесс регистрации завершен!

 

Плюсы:

оплата без комиссии;

начисление бонусов;

простота использования;

хорошая служба поддержки клиента.

Деньги будут доступны для оплаты услуг через 5 минут. За большинство платежей с Kaspi Кошелька начисляются Kaspi Бонусы.

В рамках программы «Цифровой Казахстан» 2018.

Инструктивно-методическое учебная пособия по брайлю  в пользу незрячим

Абдыгазизова М.К.

 

Жить в мире с собой и другими

13 августа 2018 г. в рамках молодежной акции «Жить в мире с собой и другими» в актовом зале спецбиблиотеки, совместно с Домом культуры Казахского общества слепых, состоялся мини–фестиваль «Планета под названием Молодость».

Мероприятие было посвящено международному Дню молодежи, который ежегодно отмечается в Республике Казахстане 12 августа. Праздник, призван  популяризировать семейные ценности, тему здорового образа жизни и сбережение культурного наследия среди молодых людей, установлен Генеральной Ассамблей ООН в 1999 году.

Руководитель спецбиблиотеки Усенова Н.К. поздравив всех с Днем молодежи, пожелала всем сохранить  «молодость в душе и юношеский азарт на долгие годы».

Открытием фестиваля стал Абжанов Быржан, который занял 3-е место в IV-ом международном творческом фестивале «Несебр без границ» (Болгария) − конкурсе талантливых людей с ограниченными возможностями в 2018 году. На творческой площадке библиотеки звучали песни казахских, русских и зарубежных композиторов, сольные номера из популярных мюзиклов в исполнении талантливых незрячих артистов – Султан Мурата, Жуманова Ардака, Чирковой   Натальи,   Бекмагамбетовой  Фариды,   Гудкова  Александра   и   других.   Благодаря   теплой  и  атмосфере фестиваля, зрители из зала, не стесняясь, активно включались в коллективное творчество.

Веселым и запоминающимся моментом нашего праздника стала развлекательная литературно-музыкальная программа, подготовленная сотрудниками спецбиблиотеки: Е. Солнечной, К. Абишевой и Диджеем БИН (Бодрый, Интересный, Надежный) – тифлопедагог Владимир Высочинский. По окончании программы прошла праздничная дискотека.

                                                                                                    Карагандинская областная спецбиблиотека

 

Қызылорда жемқорлыққы қарсы

2018 жылдың 14 тамыз күні Қызылорда облыстық зағип және нашар көретін азаматтарға арналған арнаулы кітапханада Қазақстан Республикасы Мемлекеттік қызмет істер және сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл агенттігінің Қызылорда облысы бойынша департаментінің ұйымдастыруымен мемлекеттік көрсетілетін қызметтерді алу тәртібін түсіндіру шарасы өтті. Шараның мақсаты  мүмкіндігі шектеулі азаматтарға мемлекеттік қызмет көрсету тәсілдері және қызмет алушылардың заңды құқықтары мен мүдделерінің бұзылуына шағымдану тәртібін түсіндіру болатын. Шара барысында электронды мемлекеттік қызметтердің тиімділігі мен оны алу тәртібі түсіндіріліп, көз мүгедектері тарапынан қойылған сұрақтарға сала мамандары нақты жауап берді.    Брайль қарпімен жазылған ақпараттық жадынамалар мен кітапхананың дыбыс жазу студиясында жазылған аудио-таспалар таратылды. Сыбайлас жемқорлықтың алдын алу шаралары қоғамды осы келеңсіз құбылыспен күресте күш-жігерді біріктіруге бағыттайды. Қорыта келе бүкіл халық болып сыбайлас жемқорлықпен күресуіміз керек сонда мемлекетіміздің өркендеуіне үлесімізді қосамыз.

     А.Бекенова

 Қызылорда облыстық арнаулы кітапханасы

 

Абай әлемі

 Тамыз  айының  2-ші жұлдызында  Зағип және нашар  көретін  азаматтарға  арналған  республикалық  кітапханада   қазақ халқының  ұлы  ақыны  Абай  Құнанбаевтың 173 жылдығына  арналған «Абай  әлемі» атты  әдеби-сазды кеш  өтті.

Кеш кітапхананың   жеке  қызмет көрсету бөлімі жанынан  құрылған   «Незабудка» әдеби-сазды бірлестігі  мен «Өнер  өрімдері» әдеби-мәдени  клубы  аясында  ұйымдастырылды.

Іс шара  барысында  «Әлем  таныған  ұлы  Абай» атты  кітап  көрмесі  ұйымдастырылып,  шолу жасалынды.

Кеш  қонағы, «Шығыс  шынары» жыр  мүшайрасының  Алтын  медалін екі рет  иеленген  ақын  Зейнолла  Тлеужанұлы Абайға арналған өлеңін оқыды.

Кешті  дәстүрлі   әнші  «Өнер» өрімдері  әдеби-мәдени  клубының  жетекшісі Бауыржан  Құмарбек пен  «Незабудка» әдеби-сазды бірлестік  жетекшісі  Владимир  Ивановский   жүргізді.

Кеш  барысында  кітапхананың  белсенді  оқырмандары   Марфа  Глущенко орыс  тілінде  «Не бейся  сердце   чересчур»,  кітапхана  қызметкері   Зарина  Абдрахманова  ұйғыр  тілінде «Ілім   тапмай  мақтанба» атты ғибратты жырдың ұйғырша нұсқасын, Геннадий  Дёмин  «Тихой  ночью  при  луне»,  «Өнер  өрімдері» әдеби-мәдени  клубының  белсенді  мүшесі  Сәуле  Смағұлова  «Жігіттер  ойын арзан,  күлкі  қымбат» атты   Абай  өлеңдерін шабыттана   оқыды. «Қаламқас»  вокалды  тобының  орындауында  «Айттым  сәлем Қаламқас»,   аталға  топтың  әншілері  Қалиева  Фарида,  Алма  Бейсенбаевалар «Көзімнің  қарасы», «Желсіз түнде  жарық  ай» әндерін  нақышына  келтіре   шырқады. «Армандастар» воклды-аспапты ансамбль   әншілері  Азамат  пен Әспеткүл Айтжановтардың орындауындағы  «Татьянаның  Онегиге хаты»  әні кешімізді  ажарландыра  түсті. Кеште  Владимир Ивановскийдің ұлы  ақын Абайға арналып  жазылған  «Моим   потомкам» атты  жаңа  өлеңінің  тұсауы кесілді.

 «Өнер-өрімдері» әдеби-мәдени  клубының  мүшесі, ақын,  композитор,  күйші  талап Қараш     қазақтың  ақын қыздарының  бірі  Қанипа  Бұғыбаеваның  «Соңғы  сөз» атты  өлеңдер жинағын  кітапхана  қорына  сыйға  тартты.

 Кеш  соңында  кітапхана  директорының  орынбасары  Мақсұт Тайынұлы Абай поэзиясын пір тұтушы оқырман қауымға алғысын білдірді. Кешіміз Бауыржан  Құмарбектің  Абайдың «Сегіз  аяқ» әнін орындауымен     мәресіне жетті.

Алия Рахимжанова,

жеке қызмет көрсету бөлімінің қызметкері

Көкшетауда өткен шара

Кең байтақ  Қазақстанның түпкір-түпкірі егемен  еліміздің  Елордасы, арқа төсінен  бой көтеріп, әлем назарын өзіне аударған айшықты қала Астананың 20 жылдығын  үлкен тебіреніс  үстінде атап өтуде. Осы орайда Көкшетау қалалық зағип және нашар көретін азаматтарға арналған кітапхана 2018 жылдың 30 шілденің жұлдызында Астана қаласының 20- жылдық мерей тойы  және бүкіл әлемдік шахмат күніне орай  Астана және Көкшетау  қалаларының 1-2 топтағы зағип  спортшылары арасында тоғыз құмалақ, шахмат және шашки  ойындарында достық кездесу өткізілді. Кездесу ұйымдастырушылары:  Ақмола облыстық  қазақ зағиптар қоғамы филиалы   және «Көкшетау » корпоративтік қорының қолдауымен ұйымдастырылды. Достық кездесу барысында Ақмола соқырлар қоғамы филиалының төрайымы Танирбергенова М.В.  спортшыларға сәттілік тіледі. Кездесу барысында Елордадан келген  спортшыларымыз Максимова  С.Д. және  Токубаева М.Д. белсенділік танытты. Шара соңында ауыспалы кубокты Астана қаласының спортшылары қанжығасына иеленді.

Қайраттың шеберлік сағаты

Ағымдағы жылдың 17 тамызында Зағип және нашар көретін азаматтарға арналған республикалық кітапханада «Спорт» күніне орай әлемдік мәдениеттің озық үлгілерімен бой теңестіре алатын зияткерлік (интеллектуалдық) ойын тоғызқұмалақтан спорт шебері, кітапхана оқырманы Қалқаев Қайрат Мырзахметұлы шеберлік сағатын өткізді. Шара барысында кітапхана қызметкерлеріне тоғызқұмалақ ойынының тарихына тоқталып, жүру әдісін үйретті.

Өнер және спорт әдебиеттері бөлімінде шахмат, дойбы, тоғызқұмалақ интелектуалды ойындарымен шұғылданатын оқырмандарымыз бар, «Қазір бой жарыстыратын заман емес, ой жарыстыратын заман» деп Елбасымыз айтқандай қазіргі жаһандану заманында жас ұрпақтың жан-жақты дамуына, спортпен айналысуына ерекше көңіл бөлінуде, соның арқасында көптеген жастарымыз спортпен шұғылдануда. Біздің кітапханамыз да осындай спортқа жақын жастармен мақтана алады. Жастар арасында шахмат интелектуалды ойыны бойынша: Бостан Әлішер, Болат Жанымхан, Өтешов Аманхан, Устименко Станислав, Көсемісов Елжас, Жүнісбекова Ақниет жүлделі орындардан көрініп жүрсе, дойбы интелектуалды ойынымен шұғылданатын Маханова Захра (Спорт шеберлігіне кандидат), Белокрылов Николай (Дойбыдан спорт шебері, Қазақстан Республикасының жеңімпазы), Никифоров Геннадий (Дойбыдан әлем чемпионы), Терехова Зинаида, Құрманбеков Мұрат, Медьяров Рамазан (Дойбыдан спорт шебері, Қазақстан Республикасының жеңімпаздары) сияқты оқырмандарымызбен мақтанамыз.

Боранбаев Б., Өнер және спорт бөлімі

 

ТИФЛОПЕДАГОГ КЕҢЕСІ — СОВЕТЫ ТИФЛОПЕДАГОГА

Қөру қабілеті зақымдалған балалардың

танымдык қабілеттері

 

«Облыстық арнайы жалпы білім беру мектеп-интернаты» ММ,   Павлодар  қаласы

Жангазина М.К., II санатты дефектолог,

 

Тифлопсихология сенсорлық кемістігі бар балалардың психологиялық дамуын қарастыратын арнайы психология бөлімі.

Қазіргі кезде тифлопсихологияның негізгі бағыттары:

1. Көру кемістігі бар балалардың психикалық көріністері мен даму заңдылықтарын ашу.
2. Соқырлар мен нашар көретіндерге тән өзіндік тұбылыстарын ажырату.
3. Көру кемістігінің пайда болу уақыты мен патологиялық белгілерін,деңгейін анықтау және оның психикаға енетін әсерін зерттеу.
4. Жалпы кеміс дамуға аномальды тән ерекшеліктерді анықтау.

а) Түйсінуі мен қабылдауы. Сыртқы өмір бейәнелерін қалыптастыру процесі сенсорлық жүйенің көру кемістігінің жалпы сипаты мен зақымдану деңгейі жағдайымен тікелей байланысты болады.

Қалдық көру мүмкіндігі бар балалардың  бұл қабилеті каншалықты аз болса да, ол қоршалған орта дүниесін тануда доминатты рөл атқарады, себебі көру арқылы қабылдау сезім мүшелерінің ішінде жетекші маңызға ие.

Көру арқылы қабылдау. Адам 90-ға жуық ақпаратты көру арқылы алады. Бірақ бұл соқырлық пен ауыр кемістігінде адам ақпаратты мүлдем ала алмайды деген сөз емес, көру  арқылы арқылы танылатын заттың қасиеттері мен белгілерін басқа анализаторлар тани алады. Мысалы, сипап сезу қабілеті көру сияқты заттың пішінін, шамасын, алыс-жақындағы жайлы ақпарат бере алады.

Қалдық көру мүмкіндігінің көмегімен сыртқы ортадағы заттар бейнелерін санады түзу соқырлар үшін жылдамырақ, әрі оңайырақ, нақтырақ іске асады және есте сақталады. Бұл олардың сипап сезу қабілеттерінің анағұрлым жоғарылығын дәләлдейді. Брайль қодтарына үйретудің бастапқы кезеңдерінде, яғни әрбір таңбаның бейнесі сипап сезу мен көру арқылы орнығатын кезде қалдық көру мүмкіндігін балалар өте аз уақыттың ішінде, онша қиналмай бірден меңгеріп шығады. Көру мағлұматының бейнелілігі зат бейнесін санада жаңғырту, елестету, оның пішінін, көлемін, сапалық қасиеттерін қиялмен қабылдай білуге байланысты. Бұл балалар қабылдау процесінде заттардың, жануарлардың т.б. белгілерін дифференциалдай алмайды. Сондықтан олар зар туралы жаңсақ  пікірде болуы мүмкін. Соның негізінде қоршаған орта туралы алған мағлұматтары қате қалыптасады және өте шектелеуі болады. Балалар пішін, өлшем, түс, сондай-ақ жануарлар мен өсімдіктер туралы анық мәліметтер ала алмайды. Ал нашар көретін оқушылар заттардың немесе бейнелердің пропорцияларын айыра алмайды. Түсетін ақпараттың аздығына байланысты кейде олардың мағлұматтарында схематизм, вербализм байқалады. Есту арқылы қабылдау. Соқыр және нашар көретін баларды есту арқылы қабылдау сау балалардағыдай қалыптасады. Есту анализаторының көмегімен алынған ақпаратты санада, қиялда жаңғырту арқылы қабылдайды. Есту анализаторының қызметі көру анализаторының орнын басады. Жалпы алғанда, соқырлар үшін есту қабілетінің маңызы ерекше. Өткен ғасырдағы зерттеу жұмыстарында Д. Дидро, Н. Дюфо, соқыр адамдарда көру қабілеті жоғалғаннан кейін есту мүмкіндігі компенсация ретінде өзінен-өзі автоматты түрде күшейе түсетіндігі айтылады. Бірақ А.А.Крогиус, Д.Грисбахтың зерттеу нәтижелерін келтіріп, соқырлардың  есту қабілеттерінің сонша жоғары деңгейде емес екендігін, дыбыстарды локализация жасай алмайтындықтарын дәлелдейді. А.А.Крогиустың зерттеуінде олардың өз сезімдерінің едеуір жоғары деңгейі ғана айтылады.

Сипап сезу арқылы қабылдау. М.И. Земцова, Ю.А. Кулагин, Л.И. Солнцева, В.М. Воронин, Р.Б. Каффеманас тәрізді бірқатар ғалымдардың жүргізген зерттеулері сипап сезу тек соқырлықтың ғана емес, нашар көрудің де орнын толтыра алатын күшті құрал екендігін дәлелдейді. Оқу мен еңбек процесінде олар сипап сезу мүмкіндігін көбірек пайдаланады, бұл сенсибилизация эффектін  туғызады. Әрине, мұндай нәзік сезімталдық іс-әрекетке қатысатын көбірек тері аймақтарында болады. Соқыр балалардың сипап сезу арқылы қабылдау қабілетін зерттеген Р.Б. Каффеманастың еңбектері бұл балалардың қарастырылып отырған қабілеті сау балалармен салыстырғында едәуір артық екендігін көрсетеді (әсіресе бастауыш сынып жасында). Парцевтивтік әрекеттің екі түрі анықталды:

а) екі саусақтың қимылының синхрондылығы;

б) қолдың енжарлығы.

Бұлшық ет-қимыл-қозғалыс сезімі сипап сезу процесінің ғана маңызды компоненті емес, сонымен бірге, кеңістікті бағдарлау процесінің де бөлігі болып табылады (Б.Г. Ананьев, Э.М. Айрапетянц, А.С. Батуев, А.А. Люблинский). Қозғалыс анализаторы затты баланың өз денесіне өлшеп байқауына, кеңістікті бағдарлауындағы ішкі және сыртқы орта анализаторының арасындағы  байланыстар механизмі қызметін атқарады. Көру арқылы бақылау мүмкін болғандықтан, проприцептивтік сезім негізінде бақылау жасау көзі көрмейтіндер мен нашар көретін  балалардың  қимыл-қозғалыс дәлдігінің дұрыс дамымауына себеп болады.

(Жалғасы келесі санда)

       Дефектология. – 2018. — № 1. – Б. 17-19 (ҚР Республикалық

 ғылыми-әдістемелік, педагогикалық-психологиялық  журнал)

 

БИБЛИОГРАФ ХАБАРЛАЙДЫ — БИБЛИОГРАФ ИНФОРМИРУЕТ

Обзор новой литературы РТШ, поступившей в фонд РБНСГ

за 3 квартал 2018 г.

Уважаемые пользователи!

Предлагаем вашему вниманию обзор литературы, поступившей в фонд библиотеки.

84(7Сое)-44 Деннис Лихэйн. «Закон ночи». В  7 кн.

Панорамно-лирическое полотно современного классика Денниса Лихэйна, автора бестселлеров «Таинственная река» и «Остров проклятых», а также эпоса «Настанет день» — первой в новом веке заявки на пресловутый «великий американский роман». Теперь «наследник Джона Стейнбека и Рэймонда Чандлера» решил сыграть на поле «Крестного отца» и «Однажды в Америке» — и выступил очень уверенно. Итак, познакомьтесь с Джо Коглином, который подчиняется «Закону ночи». Джо — один из тех, кто может сказать о себе: «Наш дом — ночь, и мы пляшем так бешено, что под ногами не успевает вырасти трава». За десятилетие он пройдет путь от бунтаря-одиночки, которому закон не писан, до правой руки главаря гангстерского синдиката. Но за все взлеты и падения его судьбы в ответе одна движущая сила — любовь…

84(4Вел)-44 Иэн Макьюэн. «Закон о детях». В 3 кн.

Ответственность за чужие судьбы — нелегкий груз. Судье Фионе Мей всегда казалось, что она принимает правильные, профессиональные решения. Но очередное дело оказывается настолько непростым, что ни профессионализм, ни жесткость и бескомпромиссность не могут ей помочь. Адаму Генри необходимо переливание крови — иначе он умрет. Однако такая процедура противоречит его религии. Родители Адама, фанатично верующие люди, смирились с неизбежной смертью сына. Адам несовершеннолетний, а значит, Фиона имеет право пренебречь волей родителей, и тогда она сохранит Адаму жизнь. Но при этом она лишит его веры, поддержки родных, заставит усомниться в их любви к нему. Она вынесет единственно правильное, с ее точки зрения, решение, не подозревая, что изменит не только жизнь Адама Генри, но и собственную.

86.372 Татьяна Копяткевич.  «Духовная мудрость Валаама». В 3 кн.

Вниманию читателя предлагаются краткие изречения Валаамских подвижников, как прославленных святых Северного Афона, так и почти неизвестных отцов. Их слова засвидетельствованы подвигом жизни по Евангелию, а потому драгоценны для нас.

84(4Вел)-44 Айрис Мердок. «Лучше не бывает». В  6 кн.

Действие романа начинается с загадочного самоубийства министерского чиновника в его кабинете. Служебное расследование, проводимое со всей тщательностью министерским юристом, переплетается с коллизиями с участием нескольких пар супругов и любовников.

86.372 Ольга Клюкина «Святые в истории. Жития святых в новом формате. XII-XV века». В 3 кн.

В этом издании тонко и интересно сплетаются жития святых и история 12-15 веков. Рассказывается о положении самого христианства в те времена и о роли его во всемирной истории. Очень интересная книга, читается легко и оставляет заметный след в нашем сознании!

84(7Сое) Элинор Портер. «Полианна». В  3 кн.

Повесть «Полианна», давно перешедшая в разряд детской классики, содержит мощный посыл, утверждающий, что на каждый аспект жизни следует смотреть в позитивном ключе.

Полианна, одиннадцатилетняя девочка, ставшая круглой сиротой, отправляется в Вермонт к своей единственной родственнице тете Полли, чопорной и сухой старой деве, которая терпеть не может детей и больше печется о сохранности имущества, чем о душевном благополучии ребенка.

Почерпнув от отца его жизненную философию, девочка стремится в любой, даже самой негативной, жизненной ситуации увидеть хорошую сторону и радоваться жизни. Девочка, с поражающей взрослых жизнерадостностью, превращает кислые лимоны, бросаемые ей жизнью, в лимонад: наказание рассматривается в качестве вознаграждения, недружелюбие соседей – как повод подружиться.

 

Уважаемые пользователи!

Мы надеемся, что предлагаемые нами книги удовлетворят ваши потребности и принесут пользу.

Подготовила Медьярова Ж.

 

ПОЭЗИЯ

Павлодарские напевы

Поэзия  – это всегда поиск истины. Стихи не просто затрагивают душу и сердце – они делают человека чище, лучше. Не каждому дано выражать внутренний мир через поэтическое слово, но есть таланты среди незрячих людей. Несмотря на трудности жизни, они творят «вдохновляют и восхищают мир». Строки  стихов незрячих поэтов проникнуты подлинным волнением и раздумьями: о жизни, о смысле бытия, о людях которые рядом…

Поэтический юбилейный вечер — чествование незрячей поэтессы  Григорьевой О.П. организовали сотрудники Павлодарской областной специальной библиотеки для незрячих. Разделить с ней радость пришли ее родные, друзья, ученики, читатели библиотеки.

Ольга Петровна родилась в Свердловской области в поселке с красивым названием Изумруд. В семье было трое детей, Оля – средняя. Перед самой школой она переболела корью, которая дала осложнение на глаза. Зрение стало резко ухудшаться. В 1962 году семья переехала в Казахстан. Среднее образование Ольга Петровна получила в Алма-Атинской  школе-интернате для слепых им. Н. Островского и окончила ее в 1967 году с золотой медалью. В 1972 году заканчивает КазГУ. Так, видимо, распорядилась судьба, что  начиная с 1973 года, Ольге  Петровне  пришлось  навсегда поселиться в Павлодаре, укорениться  и полюбить его на всю жизнь. Павлодар стал для нее не только местом ее личностного роста, он стал для нее вторым домом. Она любит Павлодар, восхищается его красотой. И этой любовью она делится в своих стихах.

 

              Иртыш голубой

Иртыш голубой серебристой волною,

Стремительно ты свои воды несешь.

Ты с давних времен не даешь мне покоя,

Меня за собою куда-то зовешь.

Вся жизнь протекла моя рядом с тобою,

Родной Павлодар на твоих берегах

Мы связаны с ним неразрывной судьбой,

Он весь в моих мыслях, надеждах и снах.

Люблю я его голубые проспекты,

Ладони широких его площадей,

Громады домов, величавых и светлых,

Его работящих прекрасных людей.

Люблю Прииртышье во всех его красках

Румяною осенью, снежной зимой.

Любимый мой край! Ты, как дивная сказка,

Омытый Иртышскою доброй волной.

Иртыш голубой, ты – река моей жизни,

 Качаешь меня на хрустальной волне,

Мне песню поешь о любимой Отчизне,

Свой гимн посвящаешь грядущей весне.

 

До 2000 года Ольга Петровна работает в школе рабочей молодежи № 1, где, кроме математики, обучает незрячих азбуке Брайля. И ученики с уважением относятся к своему педагогу. На юбилейный вечер  они пришли с поздравлениями, в исполнении Амирова Серика и  Неустроева Игоря  прозвучали стихи собственного сочинения в адрес поэтессы. А музыкальные номера исполнила самая  близкая   подруга Марачковская  О.Н. и гость вечера, артистка камерного хора Павлодарской областной Филармонии им. И. Байзакова Асем Даутова. Много теплых слов было услышано от учеников первого года выпуска Цуканова В.А., Захарчук А.Е. Музыкально одаренная, с прекрасным голосом и хорошим музыкальным слухом, Ольга Петровна много лет являлась солисткой народного хора.

Ольга Петровна Григорьева начала писать стихи еще в детстве, но показывала их только самым близким людям. Издать же сборник решилась много позже, находясь уже в зрелом возрасте. К этому ее подтолкнули незрячие и слабовидящие друзья, которые высоко ценили искренние, теплые, как будто для них написанные строчки. Усилиями коллектива библиотеки были выпущены сборники: «Друзьям, которых я люблю…» (2011г.) и «Солнечная грусть» (2013г.). Одно из последних стихотворений вышло в сборнике «Пою о тебе Астана» (2018 г.), посвященный 20-летию Астаны. В сборниках собраны биографические материалы и стихи незрячей поэтессы.

Судьба Ольги Григорьевой, отраженная в ее творчестве, стала доказательством того, что ограничение физических возможностей не лишают человека активной, полноценной жизни, не мешают ему добиваться поставленных целей, быть достойным и успешным членом общества в целом.

Артамонова Л.М. Руководитель отдела обслуживания

Павлодарской областной библиотеки

 

ЭТО ИНТЕРЕСНО

Линзы, которые ставят диагноз

 Умные линзы могут оценить состояние не только глаз, но и всего организма человека.

Американские ученые сообщили о создании линз, которые могут диагностировать неполадки не только в работе глаз, но и всего организма. Новинка может выполнять множество диагностических процедур.

Ученые рассказали, что новые линзы оснащены особенным биосенсором, который позволяет диагностировать не только болезни глаз, но и множество других нарушений. Например, линзы могут контролировать уровень сахара в крови. Такие линзы могут следить за глазным давлением и передавать данные на гаджеты. В будущем ученые хотят добавить спектр заболеваний, которые смогут обнаружить умные линзы.

Уже создаются прототипы, которые могут помочь диабетикам и людям, страдающим сердечнососудистыми заболеваниями.

Отметим, что в последние годы ученые много работают над созданием портативных приборов для диагностики различных болезней. В быту давно пользуются большой популярностью глюкометры, которые позволяют измерять уровень сахара в крови буквально за пару минут. Как считают медики, в будущем люди будут самостоятельно собирать данные и следить за состоянием своего здоровья, а приборы, возможно, даже смогут ставить точные диагнозы.

 

ҚАЗАҚША — ОРЫСША — АҒЫЛШЫНША СӨЗДІК

Абайлау-  насторожится – watchout

Абақты – тюрма – jail

Абалау – гавкать — bark

Абдыра – сундук – chest

Абонент – абонент -subscriber

Абырой – честь — honor

Абысын – свояченица — brother’s wife

Авангард – авангард — vanguard

Аванс – аванс- prepaid expense

Авиация – авиация — aviation

Автобөлшек – автозапчасти — auto parts

Автобус – автобус  — bus

Автожол – автодарога — motorway

Автономиялы – автономный — autonomous

Автомат – автомат — automat

Автокөлік – автомобиль — car

Автор – автор — author

Агент – агент — agent

Аграрлы – аграрный — agrarian

Аға – старший брат — Older brother

Ағай – дядя — uncle

Ағайын – родня — relatives

Ағарту – просвещение — education

Ағат – необдуманный — ill-considered

Ағаш – дерево – tree

Ағу – течь — flow

Ағылшын – англичанин — Englishman

Ағыс – поток — flow

Адал – честный — fair

Адам – человек — human

Адамгершілікті  – сердечный — cordial

Адамзат – человечество — humanity

Адаптация – адаптация -adaptation

Адасу – ошибаться -be wrong

Адвокат – адвокат -lawyer

Адекваттық – адекватный -adequate

Адреналин – адреналин -adrenalin

Адуынды – напористый -assertive

Адым – шаг -step

Адыраңдау – плохо вести себя -to act bad

Адыраспан – гармала —

Ажал – смерть-death

Ажар – облик -look

Аждаха – дракон -the Dragon

Ажуа – шутка -joke

Ажырасу – развод -divorce

Аз – мало -few

Аза – траур -mourning

Азайту – убавлять -diminish

Азамат – гражданин -citizen

Азанда – рано утром -early in the morning

Азаматша – гражданка-citizen-

Азап – мука -martyrdom

Азу – худеть -lose weight

Азу – клык -canine

Азу тіс – зуб -tooth

Азық –продовольствие -longitudinal

Азып-тозу – истощаться -dwindle

Ай – месяц -month

Айбалта –секира -ax

Айбатты – грозный -formidable

Айғайлау – кричать -shout

Айғақ зат – доказательство -evidence

Айғыр – жеребец -stallion

Айдала – степь-steppe

Айдын – водоем-water

Айқай – крик -cry

Айқас – столкновение -collision

Айқын – явный -obvious

Айлакер  – хитрец-cunning

Айлақ – пристань  -pier

Аймақ – территория -territory

Аймалау – ласакать-caress

Айна – зеркало -mirror

Айнала – окрестность-environs

Айналайын – дорогая-expensive

Айналдыру – превращать -transform

Айналма – поворот -turn

Айналым – оборот -turnover

Айран – айран  —

Айнымас – верный -right

Айырылу – лишиться -lose

Айтарлықтай – значительно -much

Айтпақшы – кстати -by the way

Айту – сказать -to tell

Айтысу — спорить -argue

Айуан – животное -animal

Айықтырғыш — вытрезвитель-detoxification facility

Айыл – подпруга -friend

Айыпкер – виновный -guilty

Айыптау – обвинять -blame

Айыр – вилы-forks

Айырбас – обмен-exchange

Акварель – акварель -watercolor

Аккомпанемент – сопровождение -accompanying

Аккумулятор – аккумулятор — accumulator

Актер – әртіс-actor

Актив – актив -assets

Акустика – акустика -acoustics

Акула – акула-shark

Акушер – акушер -obstetrician

Акцент – акцент -accent

Акциз – акциз -excise duty

Акционер – акционер -shareholder

Акция акция -stock

Ақ – белый -white

Ақ көңіл – искренный -sincere

Ақ жарқын – приветливый –welcoming

С.Г. Ахметова

 

ТАМАҚ РЕЦЕПТІ

Қазақы сусындар

Алма сусыны

Алма әуелі салқын сумен әбден жуылады. Одан кейін қабығы аршылады. Көлеміне қарай алты не сегіз бөлікке бөлінеді. Өзегі мен дәнін алап тастап, салқын суға қайнатылады. Басқа ыдысқа аршылған қабығы мен өзегінің үстіне ыстық су құйылып, 10 минут қайнатылады.  Содан соң қабығы мен өзегін сүзіп алады да, сұйыққа қант қосып, жақсылап араластырады. Енді сироптың үстіне алма кесінділерін салып қойып, лимон қышқылынан 1 ас қасық қосып, тағы да 6-8 минут қайнату керек.

Құрамы: 2-3 түйір алма, кесенің 3\3 бөлігіндей қант, 1 ас қасық лимон қышқылы, 4-6 кесе су. Алмұрт компотын дайындау тәсілі де дәл осындай.

Шабдалы сусыны

Әбден жуылған шабдалы 3 минуттай салқын суға салынып қойылады. Мөлшерлі уақыттан кейін кепсермен сүзіп алынады. Содан соң ғана қабығы аршылып, ортасынан қақ жарылады. Сүйектерін де алып тастайды. Енді осы қабығы мен мен сүйегін әлгі шабдалы салынған ыстық суға қант араластырып салып, 5 минут қайнатады да дәкемен сүзіп алады. Дайын сұйыққа ортасынан бөлінген шабдалы салып, үстіне ыстық сироп құйылады да оған лимон қышқылын қосады. Содан кейін аздап қайнатады да отын сөндіреді.

Құрамы: 3-4 түйір шабдалы, кесенің 2\3 бөлігіндей қант, 1 шай қасық лимон қышқылы, 4 кесе су.

Өрік сусыны

Өрік әбден жуылады. Ортасынан қақ бөліп, сүйектері алынып тасталады. Ыдысқа ыстық су құйылып, қант қосылады да араластырылып, үстіне дайындалған өрік салынады. Содан кейін лимон қышқылын тамызып 10 минуттай қайнатады. Қайнаған соң оттан алып салқындатады.

Құрамы: 300 грамм өрік, кесенің 2\3 бөлігіндей қант, 1 шай қасық лимон қышқылы, 1 кесе су. (Қара өрік сусынын дайындалуы  мен құрамы дәл осындай).

Қауын шырыны

Қауын сусынын дайындаудың екі әдісі бар. Біріншісі – қауынның қабығы аршылады да, еті үшбұрыштап кесіліп, ыдысқа салынады. Үстіне жылы сироп құйылып, 30-40 минуттай бетін жауып қояды. Екінші әдіс – қара өрікті қауынмен араластыру. Ол үшін алдын ала дайындалған сиропқа қара өрікті қайнатып алады да, үстіне қауын кесінділерін салады, қант қосады.

Құрамы: 200 грамм қауын, 10 грамм қара өрік, жарты кесе қант, 1 шай қасық сироп.

Таңқурай сусыны

Таңқурай жемісі піскен-піспегеніне қарай іріктеледі. Әбден тазарғанша жуылады. Сонан соң сүзіп алып, жарты литрлік банкіге салып, аузын таза дәкемен байлайды. Банкіге салмастан бұрын қант қосады. Сол күйінде 4-5 сағаттай тұндыры қояды. Осы уақыттың ішінде таңқурайдың шырыны бөлініп шығады. Енді осы банкіні ыстықтығы 40 градус суы бар ыдысқа 15 минут қоя тұрады.  Дайын болған компотты салқындатады.

Құрамы: 500 грамм таңқурай, 6-7 қасық қант.

Итмұрын сусыны

Итмұрын жемісі кептіріліп содан соң жақсылап жуылып, аздап ұсатылады. Мүмкіндігінше жақсылап ұсатылса, С витамині суға жақсылап ериді. Осылай дайындалған жеміс эмальды ыдысқа салынып, үстіне ыстық су құйылып, қақпағы жабылып, 8-10 минут қайнатылады.  Дайын болған сусында басқа ыдысқа қотарып, қараңғы жерге қояды. Суыды-ау деген кезде дәкені екі қабат етіп сүзіп, жемісті әбден сығады. Сусын дәмді болу үшін аздап қант қосады.

Құрамы: 2 асқ қасық жеміс, 2 кесе су, 2 шщай қасық қант.

«Білгенге маржан» кітабынан.

Уважаемые читатели, вы можете стать авторами нашей газеты.
Присылайте нам свои статьи, очерки, стихи и прочие интересные материалы
по адресу: 050012, г. Алматы, ул. Богенбай батыра, 214
или по электронной почте: rbnsg@inbox.ru.

Газета доступна на сайте www.blindlib.kz

Газета поставлена на учет в Министерстве культуры и
информации Республики Казахстан.
Свидетельство о постановке на учет № 8212-Г от 26 марта 2007 года.
Подписной индекс 64186
Газета отпечатана в типографии ТОО «LITERA»

100009, г. Караганда, ул. Садоводов, 14

тираж 500 экз.

Главный редактор – Байузаков А.К.

Выпускающий редактор – Әбдібеков Н.Ә.

Редактор по Брайлю – Ажибеков А.С.

Дизайнер – Джайдаров М.М.
Корректор казахского языка – Әбдібеков Н.Ә.
Корректор русского языка – Рогаткина Т.Ю.

Верстка – Джайдаров М.М.

Адрес редакции: ул. Богенбай батыра, 214
тел.: 293-70-17

Опубликованные материалы не всегда отражают точку зрения редакции.

Материалы публикуются в авторской редакции.